به نام خدا
هنر سیاه نما
هنر چیست ؟ هنرمند کیست ؟
به واسطه ی پیشه و حرفه ام که قرابت تنگاتنگی با مفاهیم هنر دارد زمان طولانی کوشیدم که برای خود تعریفی دقیق و رضایت بخش از هنر و آفریننده هنر یعنی هنرمند بدست آورم . در زمان دانشجویی از اساتید بهره گرفتم ؛ چندین کتاب را زیرو رو کردم و از لغت نامه های گوناگون یاری گرفتم تا هنرمند را بشناسم و بدانم هنر چیست . اما آنچه که درنهایت دریافتم ، این موضوع بود که اشخاص به فراخوردانش و تجربه دیداری و شنیداری خود تعریفی ازهنرارائه می دهند و یافتن معنای واحد و چند خطی برای هنر بسیار دشواراست . اما دردرون مایه ی بیشتر تعاریف می توان مضامین عمیق انسانی مانند عشق ، ایثار ، ایمان ، تقدس ، تخصص و تعهد را به وضوح مشاهده کرد . بنابراین با الهام از واژه هایی که برای درک معنای هنر به کار برده می شوند ما قادر خواهیم بود شمایی کلی از سیمای یک هنرمند را بدست آوریم ؛ هنرمند کسی است که ...
شاید شما نیز یک هنرمند باشید یا اینکه هنرمندی در نزدیکی شما باشد . شاید هم عشق آتشین و سرشاراز احترام به یک هنرمند و یا جمعی از هنرمندان داشته باشید . اما آیا تا کنون درباره هنر سیاه نما و هنرمندان سیاه کار چیزی شنیده اید . مطمئن باشید آنها را می شناسید چون آنها با نقاب زیبای هنرمند درسرزمین ایران عزیزمان می چرخند .
اگر در چندین سال اخیر نگاهی ژرف به برخی از جشنواره های مطرح فیلم خارج از کشور کرده باشید به وضوح می توانید چهره این افراد را مشاهده نمایید . افرادی که با بهره گیری از ظرفیت ها ی هنر و رسانه ، همسو با سیاست های کلان برخی ازجشنواره ها ی خارجی تصاویری از فلاکت ، آشوب و آشفتگی ، فقر و تهیدستی ، بی خانمانی و سیه روزی و آینده ای کاملاً تیره و تار از مردم به ویژه نسل جوان و زنان این سرزمین ارائه می دهند .
جالب اینکه این افراد درحالیکه خود را هنرمند مردمی می خوانند وسینه چاک و شریک غم و اندوه مردم سرزمین مادری هستند در هنگام دریافت سهم خود ازجشنواره ها آنچنان لبخند ملیح بر لبانشان می نشیند چون گویی سرزمین مادری بسان بهشتی در فراسوی دیدگانشان جلوه گری می کند . سوال اینجاست که با این همه درد و مصیبت که در آثارشان از مردمان وطن خویش آفریده اند چگونه می توانند تبسمی شادمانه برلب داشته باشند و شادی آنان برای چیست ؟!
چندین سال پیش بعضی ازجشنواره های داخلی متاثرازنوع نگاه جشنواره های خارجی به نشانه های فقر و درماندگی درآثار هنرمندان توجهی خاص داشتند . به یاد دارم یکی از دوستان هنرمندم به خاطر موفقیت دررقابت جشنواره ای پدرخود را که پیرمردی فرتوت و از پا افتاده بود به عنوان سوژه برگزیده بود . پدرپیر نقش یک چوپان را بازی می کرد . چوپان بُــزچرانی بسیار فرومایه و بدبخت که در تنهایی مطلق در بیابان بی آب و علف حتی توان نداشت مگس های پیرامون خود را پراکنده کند و تعدادی از مگس ها وزوز کنان به داخل دماغ و دهان او می رفتند و پیرمرد کم بینا گهگاه به زمین می خورد و درون چاله ها ساختگی می افتاد . از دیدگاه پسر فیلم ساز و هنرمند این صحنه ها ؛ صحنه های طلایی برای جشنواره بودند !!! اجازه می خواهم که ادامه ماجرا را شرح ندهم زیرا هر صحنه آن فیلم غم انگیزتراز صحنه های دیگر فیلم برداری شده بود .
باز هم سوالی مطرح می شود برای موفقیت زود گذر خود چه چیزی را با چه قیمتی می فروشیم . غروب یک روز بهاری در سالهای دور را به یاد می آورم که پس از اختتامیه یک جشنواره فیلم نامه نویسی از باجه ی تلفن شهری در بلوار کشاورز تهران با همسرم در شهرکرد تماس گرفتم و به او گفتم فیلم نامه ی من به عنوان فیلم نامه برتر هفت سکه ی بهار آزادی دریافت کرد . همسرم با شادمانی تبریک گفت اما من در درون خویش ناراحت بودم . به همسرم گفتم احساس می کنم از شهرم برای گدایی به تهران آمده ام و در این جا محبت کرده اند و هفت سکه در کاسه ی گدایی من انداخته اند . اکنون پس از چندین سال احساس می کنم اگر کاسه ی گداییمان را دور نیندازیم همواره با ما مثل گدایان برخورد خواهد شد .
مدتی است که با خود می اندیشم چنانچه مجال و امکانی پیش آید که با بهترین تجهیزات و برترین هنرمندان ایرانی آثاری از افسانه های فاخر ادبی همچون شاهنامه ، چهره های شاخص مانند امیر کبیر ، دکتر حسابی ، پروفسور سمیعی و ... ؛ زنان و مردان برجسته و سلحشوران تاریخ این سرزمین کهن در سطح فیلم های هالیوودی آثاری خلق شود باز هم در جشنواره های خارجی افتخاری آفریده خواهد شد ؟! آیا لبخندی افتخار آمیز بر لبان هنرمندی از ایران نقش خواهد بست ؟!
سرزمین مادری فروشی نیست و پدر را نمی توان به بهای ارزان فروخت
